Roger D. Harris
Alex Saab’ın 6 Nisan’daki duruşması, Ukrayna’daki olayların davası ve ABD’nin Venezuela’ya karşı daha büyük ekonomik savaşı üzerinde dolaylı olarak etkisi olabileceği bir cıva dünyası durumunun ayarlanmasıyla gerçekleşir.
ABD’nin kuralları kendi haline getirdiğine inandığı ve insanlığın geri kalanının emirlerine uyması gerektiği bir dünyada – Başkan Biden’ın “kurallara dayalı düzen” olarak adlandırdığı – Washington şimdi diğer ülkelere büyükelçi olarak kimi atayabileceklerini söyleme yetkisine bile uygun hale geldi. Sonuç olarak, Venezuelalı diplomat Alex Saab, Miami’deki 11.Bölge Devre Mahkemesi önünde özgürlüğü için savaşıyor.
ABD’nin Venezuela’ya karşı ekonomik savaşı
Alex Saab, 9 Nisan 2018’de Venezuela hükümeti tarafından diplomatik kimliklere sahip özel bir elçi olarak atandı. İşadamı hükümetin gıda yardımı (CLAP) ve kamu konutları programlarında çalışmıştı. Daha da önemlisi, ABD tarafından Venezuela’ya uygulanan yaptırımları atlatmaya çalışırken hükümete yardım ediyordu; yaptırımlar, halkı demokratik olarak seçilmiş hükümetlerini devirmeye motive olmaları için cezalandırmayı amaçlıyor.
Obama döneminde 2015 yılında başlayan yaptırımlar, o zamandan beri ardışık her ABD başkanı tarafından cırcırlandı. “Tek taraflı zorlayıcı önlemler” olarak bilinen bu tür toplu cezalandırma bir tür ekonomik savaştır ve uluslararası hukuka göre yasa dışıdır.
ABD Hükümeti Hesap Verebilirlik Ofisi’nin (GAO) itiraf ettiği gibi: “Venezuela ekonomisinin performansı,… bir dizi ABD yaptırımının uygulanmasından bu yana dik düştü.” Temel ihtiyaçlara erişimi engelleyerek, bu tür önlemler bombalar kadar ölümcüldür. BM’nin eski insan hakları özel raportörü Alfred de Zayas’a göre, Mart 2020 itibarıyla yaptırımlar nedeniyle yaklaşık 100 bin Venezuelalı yok oldu.
Diplomatik dokunulmazlığın ihlali
12 Haziran 2020’de, elinde diplomatik pasaportla Alex Saab, yasal uluslararası ticarette gıda, ilaç ve yakıt tedarik etmek için Caracas’tan Tahran’a gidiyordu. Uçağı, yakıt ikmali için Batı Afrika kıyılarındaki ada takımadaları ülkesi Cabo Verde’ye yönlendirildi. Orada, bölge dışı yargısal aşırı yardımın korkunç bir örneğinde, ABD onu tutuklama emri olmadan ele geçirdi ve hapse attırdı.
Venezuela özel elçisi ve Afrika Birliği büyükelçi yardımcısı olarak Saab, Viyana Diplomatik İlişkiler Konvansiyonu tarafından korunuyordu. Bu anlaşmaya göre, diplomatların savaş zamanında bile tutuklanmaya karşı mutlak dokunulmazlıktan yararlanmaları gerekiyor.
ABD sadece Viyana Konvansiyonu’nun imzacısı değil, aynı zamanda ABD Diplomatik İlişkiler Yasası da tüm diplomatları koruyor. Ayrıca, Saab bir ABD vatandaşı değildir ve iddia edilen “suç” ABD’de gerçekleşmedi. Kısacası, ABD’nin Saab’ı kovuşturması yasal değil, Venezuela’ya karşı ekonomik savaşta tamamen siyasi bir eylemdir.
Cabo Verde üzerinde yargı yetkisi bulunan Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) bölge mahkemesi, Saab’ın serbest bırakılması değil, aynı zamanda parasal zarara da verilmesi gerektiğine karar verdi. Cabo Verde ilk olarak kararı temyiz etti. İkinci kez kaybettikten sonra Cabo Verde, görünüşe göre Washington’un talimatlarıyla kararı gösterdi. Benzer şekilde, BM İnsan Hakları Komitesi’nin Saab lehine yaptığı tespit de göz ardı edildi.
Saab, squalid koşullarda hapsedilirken, ABD ablukasını atlayarak Venezuela’ya ulaşan insani yardım malzemelerini kolaylaştıran sırları açıklamaya zorlamak için başarısız bir girişimde nasıl işkence gördüğü hakkında bir dizi mektup yazdı.
Venezuelalı diplomatın ikinci kaçırılması
Daha sonra 16 Ekim 2021’de ABD, Venezuela Devlet Başkanı Maduro’nun “ikinci kaçırma” olarak adlandırdığı şeyi yaptı. Alex Saab hukuksuz bir şekilde kaçırıldı – hiçbir yasal belge ve ailesine veya hukuk ekibine hiçbir bildirimde bulunularak ruhen kaçırıldı – ve miami’ye uçtu ve burada hapiste zayıfladı. ABD’nin Cabo Verde ile bir iade anlaşması yok ve ertesi gün yapılması planlanan başkanlık seçimleriyle, ABD buradaki yeni yönetimin Saab’ı serbest kalacağından korkuyordu.
Başlangıçta ABD, Saab’ı sekiz kara para aklama suçlamasıyla suçladı. Ancak değişiklikler, çürütülecek kadar zor olan belirsiz bir yasal hile olan “kara para aklama komplosu”nun tek birine indirgendi.
Daha önce, Saab’ın İsviçre bankalarını kötüye yönettiği iddiaları hakkında üç yıllık kapsamlı bir soruşturma yürütüldü. Ancak İsviçre hükümet savcıları, Venezuelalı diplomatın kara para aklayarak yaptığına dair bir kanıt bulamadılar.
Aslında Saab, ABD imparatorluğunun bağımsız bir Venezuela’yı yenerek ekonomiyi silah haline getirmek için kullandığı güdüde siyasi bir mahkumdur. Venezüella hükümetine düşman kaynaklar bile, Saab’ın hedef alınma nedeninin “Venezuela’nın ABD’nin petrol yaptırımlarından kaçmasına izin veren geniş ağda” etkili olması olduğunu kabul ediyor.
Venezuela hükümeti/muhalefet diyaloğu
Venezüella hükümeti, Mexico City’deki görüşmelerin ABD yaptırımlarının bir miktar hafifletilmesine yol açacağı umuduyla ABD destekli Juan Guaidó da dahil olmak üzere muhalefetleriyle diyalog halindeydi. Büyükelçi Saab, Venezuela hükümetinin heyetine atanmıştı. Ancak ikinci kez kaçırıldığında, Caracas görüşmeleri hemen askıya aldı.
Muhalif figürbaşı Juan Guaidó, Ocak 2019’da Donald Trump tarafından Venezuela’nın “kutsanmış” başkanıydı ve başlangıçta ABD’nin müttefiklerinin elliden fazlası tarafından tanınmıştı. Şimdi, bahtsız kukla sadece Biden yönetimi ve bir avuç ABD vasalı tarafından tanınıyor. Wall Street Journal’ın bildirdiği gibi: “ABD’nin Venezuela’da ülkenin otoriter [sic] hükümetine meydan okumak için desteklediği siyasi hareket dağılmak üzere…”
Guaidó’nun muhalif fraksiyonu daha önce “gayrimeşru” venezuela seçimlerini boykot etmişti. Ancak Venezuela’daki 21 Kasım “mega seçimlerinde” aşırı sağ da dahil olmak üzere tüm muhalefet katıldı. Bu sadece hükümetin meşruiyetinin zımni bir şekilde tanınması değil, Maduro’nun sosyalist partisi de bu bölgesel ve belediye seçimlerini süpürdü.
ABD geri tepmeyle karşı karşıya kalırken Venezuela ekonomik savaşa direniyor
Abd’nin Venezuela petrol endüstrisinin nakit ineğini kasten ve etkili bir şekilde hedef alan Venezuela’ya karşı felaket ekonomik savaşına karşı koyılıyor. Maduro yönetimi ekonomiyi petro kimyasallarına olan aşırı bağımlılığından uzaklaştırmaya çalışıyor.
ABD’nin ekonomik ablukasına yanıt olarak, Venezuela kısmen Rus ve özellikle Çin ticaretiyle dolup tasladı. İhracattaki hizmet düşüşünden gerileyen Venezuela, geçen yıl yüzdelik artışta bölgeye öncülük etti. Rusya, daha büyük bir küresel jeopolitik değişimin bir parçası olarak askeri yardım da sağladı.
Negatif büyüme yaşadıktan sonra, Venezuela ekonomisi GsyİH’da öngörülen mütevazı artışlarla toparlanıyor. Hiperenflasyon ve para birimi serbest düşüşü artık parasal önlemler ve fiili dolarizasyon ile aşıldı. Petrol endüstrisi, düştükten sonra, İran, Rusya ve Çin’in yardımıyla yine hayati işaretler sergiliyor. Ukrayna’daki çatışmalarla ilişkili uluslararası petrol fiyatlarındaki artış Venezuela’ya da fayda sağlıyor.
Ancak ABD ve müttefiklerinin Rusya’ya yönelik yaptırımları açıkça Venezuela’yı etkileyecek şekilde tasarlanmıştır. Venezuela’ya ek olarak 40’ın üzerinde ülke, insanlığın üçte biri olan ABD tarafından onaylanmıştır. Özellikle Rusya’ya karşı girişimle, ABD, ABD’nin egemen olduğu dünya ekonomik sisteminden ayrılmak zorunda kalan giderek daha fazla ülkeyle küresel bir yeniden düzenlemeye neden olabilir.
Değişen uluslararası iklim
Bu arada, uluslararası sahne Bolivarcı Devrim için daha boğa gibi görünüyor. Lima Grubu olarak bilinen Amerika Devletleri Örgütü’ndeki (OAS) Venezuela karşıtı ilçelerin sağcı grubu, Meksika, Arjantin, Şili, Honduras, Bolivya ve Peru’da seçilen sol eğilimli başkanlarla dağıldı. Yaklaşanlar, bölgedeki en gerici Venezuela karşıtı hükümetlerden ikisi olan Brezilya ve Kolombiya’da sol eğilimli önde gidenlerle başkanlık seçimleri yapılacak.
Değişen siyasi ortamın bir işareti, Forbes’ta ABD yaptırımlarının “açıkça ters teptiğini” editöryalleştiren ve zorlayıcı önlemlerin geri alınması çağrısında bulunan bir makaledir. Haber kuruluşu, yaptırımların “ülkeyi yoksullaştırmasına karşın, egemen sınıfa çoğunlukla dokunulmadığını” kabul ediyor. Başka bir deyişle, yaptırımlar Venezüella ekonomisini büyüleme konusundaki proksimal hedeflerine ulaşmıştı, ancak nihai rejim değişikliği hedefine ulaşmıştı.
Washington Office on Latin America (WOLA) düşünce kuruluşu bile yaptırımları eleştirdi. ABD emperyalizminin bu liberal amigosunun önde gelen armatürleri daha önce Trump’ın daha sonra uyguladığı ve – bariz bir vicdan pangında – şimdi tatsız bulduğu yaptırımlardan geri adım atmasından şikayet ediyordu.
Bir başka anlatım sinyali de 5 Mart’ta, ABD’nin Latin Amerika’daki baş hükümet yetkilisi Juan González’in Caracas’a bir heyet getirip Devlet Başkanı Maduro ile bir araya gelmesiyle geldi. İki devletin diplomatik ilişkileri yok ve bu abd’nin yıllardır yaptığı ilk üst düzey ziyaret oldu. Ukrayna ihtilafının neden olduğu artan benzin fiyatları, Washington’un maduro yönetiminin meşruiyetini örtülü olarak tanıyan imtiyazlı hamlesini zorladı. Ancak petrol yaptırımlarının hafifletilmesine ilişkin tartışmalar henüz sonuç vermedi.
ABD heyetinin bir diğer üyesi de önemli ölçüde ABD’nin rehine işlerinden sorumlu başkan özel elçisi Roger Carstens’in alex Saab’ıydı. Venezuelalı diplomatı serbest bırakabilecek bir anlaşma olabileceği yönündeki söylentiler üzerine Caracas, iyi niyet göstergesi olarak ABD vatandaşlığına sahip iki tutuklu suçluyu serbest bıraktı.
Washington’un Venezüella’yı bastırmak için tüm çabalarına rağmen, Devlet Başkanı Maduro sağlam duran bir ulusa liderlik etti. Gelgit Bolivarcı Devrim ve belki de Alex Saab lehine akıyor. #FreeAlexSaab için uluslararası bir kampanya ortaya çıktı.
Eşi Camila Fabri Saab’ın dediği gibi: “Diplomatik bir misyonu yerine getirmek suç değildir. Bütün bir ülkeye zarar veren yaptırımlardan kaçmak suç değildir. Bir halka yardım etmek yasadışı olamaz.”
Kaynak:pressenza.com
Yorumlar kapalı.