Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliği’ne tepki göstererek, Kasım ve Aralık aylarında iş bırakma eylemi yapan aile hekimleri, sağlık çalışanları ve ebeler, 6-10 Ocak 2025’te yeniden iş bırakacak.
İkinci ve üçüncü basamak hastanelerdeki hekim ve sağlık emekçileri de dayanışma, meslek onuru ve halk sağlığı için 8 Ocak’ta grevde olacak. Yapılan açıklamalarda, Sağlık Bakanlığı’na seslenen hekimler “Adaletsiz yönetmelik geri çekilmeli. Sorunlar çözülene kadar eylemlerimiz devam edecek” dedi.
Aralarında Türk Tabipleri Birliği, Aile Hekimliği Çalışanları Sendikası (AHESEN), Aile Sağlığı Çalışanları Ebe ve Hemşire Dernekleri Federasyonu (ASEF), Birinci Basamak Sağlık Çalışanları Birlik ve Dayanışma Sendikası gibi sağlık meslek örgütleri ortak açıklama yaptı. “Sağlık emekçilerinin örgütleri olarak sağlık sisteminde yaşanan ve yenidoğan skandalı ile görünür hale gelen büyük sorunların çözümü için birinci basamak sağlık hizmetlerinin ve koruyucu hekimlik uygulamalarının güçlendirilmesi gerektiğini biliyoruz” denilen açıklamada, Sağlık Bakanlığı’na tepki gösterdi. Açıklamada, özetle şu ifadelere yer verildi:
“Bakanlık, sağlık alanında yaşanan ciddi sorunları çözmek için birinci basamak sağlık hizmetlerini ve koruyucu hekimlik uygulamalarını güçlendirecek yapısal düzenlemeler yapmak yerine ‘Performans ve Ödeme Yönetmeliği’ ve torba kanun teklifleri ile sorunları daha da çözülmez hale getirmektedir. Bizlerin bilimsel çalışmalardan ve dünya örneklerinden yola çıkarak getirdiğimiz kalıcı çözüm önerilerini içeren taleplerimizi duymazdan gelmekte, yanlışta ısrar etmektedir. Bakanlığın bu yanlışlardan dönmesini sağlamak için yaptığımız sayısız görüşme ve Kasım ayında uyarı amacıyla gerçekleştirdiğimiz 3 günlük iş bırakma etkinliği sonuç vermeyince halkın sağlığını ve meslek onurumuzu korumak için 2-6 Aralık tarihlerinde 5 gün iş bırakma eylemi yapmak zorunda kaldık. Öncelikle bu eyleme aktif şekilde katılan hekimler ve birinci basamak sağlık çalışanları arkadaşlarımıza, güçlü bir destek veren farklı birimlerden meslektaşlarımız, diş hekimleri, eczacılar ve halkımıza çok teşekkür ederiz. Çeşitli illerde eyleme katılan arkadaşlarımıza uygulanan yaptırımların (grup düşürme, maaştan kesme vb.) örgütlenme hakkımıza müdahale anlamı taşıdığını ve hukuksuz olduğunun mahkeme kararlarıyla kesinleştiğini hatırlatmak istiyoruz.
Soruşturmaya uğrayan, cezalandırılmaya çalışılan arkadaşlarımızın sonuna kadar arkasında olduğumuzu ve hukuksal destek vermeye devam ettiğimizi vurguluyoruz. Bazı bakanlık yetkililerinin söylediğinin aksine eylemimiz büyük yankı bulmuş ve etkili olmuştur. Nitekim Bakanlık, Performans ve Ödeme Yönetmeliği ile getirdiği bazı uygulamaları (yapılması gerekli HYP oranının düşürülmesi, ASM’ye başvurmayan kişi kaynaklı kesinti yapılmaması) geçici olarak ertelemek veya kotayı azaltmak zorunda kalmıştır. Ancak bu geri adımlar halkın sağlığı ve meslek onurumuzun korunması için yeterli değildir. Bakanlık bu geri adımların geçici olduğunu ifade etmektedir. Bu yönetmeliğin, yürütülmesinden sorumlu kişi olan Sağlık Bakanı tarafından tamamen kaldırılması da mümkündür ve bizim öncelikli taleplerimizden birisi budur.”
TALEPLER
• Kamusal bir hizmet olan birinci basamak sağlık hizmetlerinin fiziki ve tıbbı donanımı ve aile sağlığı merkezleri kamu tarafından sağlanmalı.
• Halka nitelikli bir sağlık hizmeti sunulabilmesi için yeterli zaman ve olanak sağlanmalı. Koruyucu sağlık hizmetlerinin öncelendiği ve ekip anlayışını gözeten bir sistem inşa edilinceye kadar aile sağlığı merkezi sayısı hekim başına 2.000 nüfusu aşmayacak şekilde artırılmalı.
• Aile hekimliğinde güvencesiz ve kadrosuz istihdam kabul edilmiyor. Aile sağlığı merkezlerinde nüfus yapısına göre yeterli hemşire, ebe, teknisyen görevlendirilmeli, aşılama ve diğer koruyucu hekimlik uygulamaları desteklenmeli, geliştirilmeli. Aile sağlığı çalışanlarının kanun değişikliği gerektiren tavan ücreti katsayısı artırılmalı.
• Aile sağlığı merkezlerinde çalışan hekim, ebe, hemşire ve sağlık emekçilerine emekliliğe yansıyacak tek kalemden oluşan, insanca yaşamaya yetecek düzeyde, izin kullandıklarında, hastalandıklarında, çocuğu olduğunda veya ailesinden biri öldüğünde kesilmeyecek maaş ödenmeli.
• Sağlıkta şiddeti artıracak düzenlemeler değil şiddetin önlenmesini sağlayacak etkin ve caydırıcı tedbirler alınmalı, etkili şiddet yasası çıkarılmalı ve sağlık çalışanlarının can güvenliği sağlanmalı.
SAĞLIK BAKANLIĞI’NA ÇAĞRI
Konu hakkında açıklama yapan Birlik ve Dayanışma Sendikası Genel Başkanı Dr. Derya Mengücük, adaletsiz ve insan onuruna aykırı uygulamalara karşı itirazlarını sürdürdüklerini söyledi. Sağlık Bakanlığı’na seslenen Mengücük, aile hekimleri ve aile sağlığı çalışanlarının haklarının gasp edildiğini söyledi. “Son çıkan Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliği, mesleki haklarımızı ve iş güvencemizi derinden zedelemektedir” diyerek yönetmeliğin adil olmayan kesintilerle iş barışını tehdit ettiğini kaydeden Mengücük, maaşların yüzde 60’ının keyfi performans hedeflerine dayalı olarak belirlenmesinin haksız olduğunu kaydetti. Mengücük, “Bu, emeğimizin ve özverimizin hiçe sayıldığı bir sisteme dayatmasıdır” dedi.
Yeni yönetmelikle, aile hekimlerinin ve aile sağlığı çalışanlarının iradesi dışında belirlenen performans hedefleri nedeniyle maaşlardan ciddi kesintiler yapıldığını ifade eden Mengücük, şöyle devam etti:
“İş güvencesini ve emeklilikte güvence sağlanmasını imkânsız hale getirmektedir. Ulaşılması güç hedeflerle ücretlerimiz keyfi olarak düşürülmekte ve sağlık hizmetlerinin kalitesi tehlikeye atılmaktadır. Bunun anlaşılmaması için, hem çalışanları hem de kamuoyunu yanıltmak için bu ay ve belki de önümüzdeki birkaç ay, bazı hedef ve kriterleri hesaplama dışı bıraktığını görüyoruz. Kendi yayınladıkları yönetmeliğe uymayacak şekilde keyfi olarak bazı oranların hesaplamaya katılmaması, bu kesintilerin gerçek olduğunu doğrulamaktadır. Amaç bir süre bunu kamufle etmektir.”
SORUMLULUK HEKİME YÜKLENİYOR
Dr. Mengücük, aile sağlığı merkezine kendi iradesiyle başvurmayan hastaların sorumluluğunun, aile hekimlerine ve aile sağlığı çalışanlarına yüklenmesini adaletsiz bir uygulama olarak değerlendirdi. Bu durumun sağlık hizmetlerinin doğasına aykırı olduğunu ifade eden Mengücük, “Bu, hastanın bireysel sorumluluğunu göz ardı eden bir uygulamadır” diye konuştu. Performansa dayalı ödeme sistemine karşı olduklarını dile getiren Mengücük, “Emeğimizin hakkı olarak, performansa dayalı ve teşviklere bağlı çok parçalı bir ödeme sistemi yerine, sabit ve emekliliğe yansıyan tek bir maaş talep ediyoruz” dedi. Aile hekimlerinin ve aile sağlığı çalışanlarının, hastalarını mağdur etmek istemediklerini, ancak, kendilerini adeta köle sayan ve meslek onurunu yok eden bu yönetmeliğin ısrarla uygulanmaya devam etmesi karşısında başka çarelerinin kalmadığını belirtti.
TALEPLER GÖRMEZDEN GELİNDİ
Bugüne dek Sağlık Bakanlığı’na yapıcı öneriler sunduklarını, hukuki yollara başvurduklarını ve demokratik tepkilerini ortaya koyduklarını ifade eden Mengücük, “Sağlık Bakanı ve yardımcılarının kayıtsız tavırları, bakanlık bürokratlarının ulusal basında gerçeği yansıtmayan açıklamaları tahammül sınırlarımızı aşmıştır” dedi. Bu nedenle, 6-10 Ocak 2025 tarihleri arasında 5 günlük iş bırakma eylemi gerçekleştireceklerini kaydeden Mengücük, “Sağlık çalışanlarının emeği, insan yaşamı kadar değerlidir. Adil çalışma koşulları, nitelikli bir sağlık hizmeti ve hak ettiğimiz sosyal güvenceler, yalnızca aile hekimleri ve aile sağlığı çalışanlarının değil, toplum sağlığının da temel dayanağıdır.” diyerek Sağlık Bakanlığı’nı bu adaletsiz yönetmeliği derhal geri çekmeye davet etti.