Barış, Etiyopyalılar için bir boru rüyası gibi görünüyor. Tigray’daki savaş, barış görüşmelerinin başlamasıyla öngörülebilir bir son görürken, ülkenin geri kalanında şiddet olaylarında önemli bir artış görüldü. Amhara, Oromia, Gambella veya Benishangul-Gumuz, son haftalarda çeşitli milislerin ve hükümet birliklerinin saldırılarına maruz kaldı ve hatta komşu Sudan ve Somali sınırında gergin anlar yaşandı.
Etiyopya, 2020’den bu yana, ülkenin kuzeyinde, federal ordu ile Etiyopya’nın başkentini tehdit etmeye başlayan aynı bölgedeki hegemonik milisler olan Tigray Halk Kurtuluş Cephesi (TPLF) arasında kanlı bir savaş yaşıyor. Bu Mart ayında, kuraklık ve çatışma için çaresiz bir nüfusa yardım erişimini kolaylaştırmak için insani ateşkes ilan edilmesinin ardından çatışmalar durdu. Bununla birlikte, Sınır Tanımayan Doktorlar gibi çeşitli kurumlar buna uyulmadığını ve bazı üyelerinin bölgeye girmesinin engellendiğini kınamaktadır. Dramatik duruma rağmen, Tigray halkında bir miktar iyimserliğe yer var ve bu, son zamanlarda, her iki tarafın da barışa yol açması gereken bir diyalog sürecinin başladığını ilan etmesidir. Hem TPLF hem de Etiyopya hükümeti, hükümet tarafında Dışişleri Bakanı Demeke Mekonnen’in de dahil olduğu müzakereler için temsilcilerini kamuoyuna açıkladı.
Bununla birlikte, her iki yarışmacı da aynı masada görülmeden önce birçok ayrıntının cilalanmaya devam etmesi gerekiyor ve ilk anlaşmazlıklardan biri, arabulucu rolüne kimin sahip olması gerektiği konusunda ortaya çıktı. Addis Ababa, görüşmelerin Abiy Ahmed ile Afrika Boynuzu Yüksek Temsilcisi Nijerya Devlet Başkanı Olusegun Obasanjo arasındaki iddia edilen bağlantı nedeniyle TPLF’nin reddettiği Afrika Birliği (AU) tarafından yönetilmesi gerektiğine inanıyor. Bunun yerine Kenya Devlet Başkanı Ohuru Kenyatta’yı öneriyorlar. Müzakerelerdeki bir diğer önemli nokta, hem Tigray hem de Amhara’nın kendilerine ait olduğunu düşündükleri bir bölge olan Batı Tigray’ın statüsünde yatıyor. Savaş sırasında bölge, Eritre’nin askeri desteğiyle Amhara güçleri tarafından işgal edildi ve bölgeyi terk etmek istemiyorlar. Bu, Etiyopya hükümeti için büyük bir meydan okumadır, çünkü TPLF, toparlanmasını müzakerelerde kırmızı bir çizgi olarak görmektedir; şüphesiz onu şimdiye kadarki Eritre ve Amhara müttefikleriyle karşı karşıya getirecek bir aşırılıktır.
Bu bağlamda, Etiyopyalı yetkililer geçtiğimiz günlerde 5000’e kadar FANO milis savaşçısının tutuklandığını açıkladı. Bu Amhara üstünlükçü grubu, Ahmed’in Tigray’daki savaştaki en önemli müttefiklerinden biri olmuştur ve kitlesel tutuklamalar, TPLF ile yakınlaşmanın bir jesti olarak görülebilir. Bununla birlikte, bunlar ağır silahlarla donatılmıştır ve Tigray ile müzakere etme girişimlerinin boykot edilmesi beklenmektedir. Bu nedenle, Addis Ababa’nın Tigray yetkililerine verdiği herhangi bir taviz karşısında ciddi bir çatışma beklenebilir. Eritre Cumhurbaşkanı Isaias Afewerki de bağımsızlığından bu yana neredeyse kalıcı bir savaş sürdürdüğü TPLF ile müzakereleri hoş karşılamıyor. TPLF’nin dağılmasından geçmeyen herhangi bir anlaşmayı kabul etmeyecek ve müzakerelerin açıklanmasından kısa bir süre sonra Tigray’a yoğun bombardımanla karşılık verdi.
Yine de, olası bir anlaşmadan sonra çatışmaya devam etmeye karar vermesi pek olası değildir, ancak iki ülke arasındaki tarihi düşmanlıklara geri dönüş için bir bahane olarak hizmet edebilir. Ne olursa olsun, müzakerelerin kolay olmayacağı ve engellerin on binlerce ölü, milyonlarca yerinden edilmiş ve hatta soykırım suçlamalarıyla bir savaşın sona ermesini engelleyebileceği anlaşılıyor.
Oromia, Gambella ve Benishangul-Gumuz’da şiddetin yeniden canlanması
Kuzeyde barışa doğru adımlar atılmış gibi görünse de, ülkenin geri kalanında çatışmalar giderek daha fazla ve kanlı hale geliyor. 18 Temmuz’da Oromia bölgesindeki Tole kasabasında en az 338 kişi öldürüldü. İki hafta sonra, Kellem Wollega’daki başka bir katliamda 150’ye yakın kişi daha öldü. Öldürülenler çoğunlukla Amhara etnik grubuna aitti ve Etiyopya hükümeti şu an için reddettiği Oromo Kurtuluş Ordusu’nu (OLA) suçlamaktan çekinmiyor.
OLA, Etiyopya hükümetini devirmek amacıyla savaş sırasında TPLF’ye katılan milislerden biriydi ve birçoğu son saldırıları müzakerelerin bir parçası olmak için bir baskı biçimi olarak görüyor. Bu grup, Oromo halkının yaşadığı tarihsel sıkıntılara son verilmesini ve bu etnik grubun bir üyesi olan Abiy Ahmed’in iktidara gelmesinin çözülmemesini talep ediyor. Hiçbir şey gerçeklerden daha uzak olamazdı, OLA ve federal güçler arasındaki çatışmalar son aylarda artmaya devam etti ve çeşitli raporlar bunların Etiyopya polisi tarafından düzinelerce yargısız infazın bahanesi olarak hizmet ettiğini gösteriyor.
TPLF hükümetle görüşmelere başlıyor gibi görünse de, OLA Gambella Kurtuluş Cephesi’nde en büyük müttefiklerinden birini buldu. Ortak bir eylemde, her iki milis de 14 Haziran’da Gambella şehrinin çoğunu birkaç saatliğine ele geçirecekti. Federal ordu aynı gece şehrin kontrolünü yeniden ele geçirecekti, ancak saldırganların büyük miktarda silah edinmesini engelleyemedi. Önümüzdeki birkaç hafta boyunca, bölgesel ve federal güçler, saldırıda suç ortaklığı yapmakla suçlanan herkese karşı şiddetli bir baskı uyguladı ve şehir o zamandan beri sokağa çıkma yasağı ve kalıcı militarizasyona maruz kaldı.
Benzer bir durum, son haftalarda Gumuz Demokratik Halk Hareketi güçleri ile Etiyopya ordusu arasında kanlı çatışmaların yaşandığı Benishangul-Gumuz bölgesinde de yaşanıyor. Başkenti Assosa, 8 Temmuz’dan beri sokağa çıkma yasağı altında. Yukarıdakilerin hepsinden, ülke çapında genelleşmiş bir çatışma durumu, ölüleri düzinelerce saymak ve çözümü tanımlanamayan bir durum ortaya çıkıyor. Abiy Ahmed’in merkezileştirme projesi şu anda en büyük zorluklarından biriyle karşı karşıya, çünkü mevcut durum barışa giden yolun kısmi müzakerelerle gelmeyeceğini, ancak ülkede yaşayan tüm gruplar ve topluluklarla kapsayıcı olması gerektiğini gösteriyor gibi görünüyor.
Dış tehditler
Ancak ülkenin iç istikrarsızlaşması yeterli değilse, Etiyopya sınırlarının ötesinde artan tehditler gördü. Haziran ayının sonunda, Sudan birlikleri Etiyopya sınırının yanına yerleştirildi ve Egemenlik Konseyi Başkanı Abdel Fattah Al-Burhan, egemen topraklarını savunmak için askeri bir operasyon ilan ettiği Al-Fashaga sınır bölgesine seyahat ediyordu. Sudan, Etiyopya’yı yedi ulusal ordu personeli ve bir sivili öldürmekle suçluyor, Addis Ababa bunu reddediyor ve Sudan ordusunun TPLF ile birlikte bir saldırı planladığını söylüyor.
Sudan, Etiyopya’daki büyükelçisini geri çekti ve Dava’yı BM Güvenlik Konseyi’ne yükseltti. Gerilim yükseliyordu ve bir savaşın başlamasından korkuluyordu, ancak Nairobi’de El-Burhan ve Ahmed arasındaki görüşme, her ikisi de farklılıklarını barışçıl bir şekilde çözme sözü vererek durumu soğutmuş gibi görünüyordu. Her iki ülke de idari olarak Sudanlı olan ancak çok sayıda Etiyopyalının yaşadığı verimli Al-Fashaga bölgesinin kontrolü için yıllardır savaşırken, Büyük Etiyopya Rönesans Barajı’nın doldurulmasının başlangıcı Sudan tarafından şüpheyle karşılanıyor.
Öte yandan, bu Temmuz ayı boyunca, Etiyopya unutulmuş gibi görünen bir tehdidi geri kazandı. Somalili cihatçı grup Al-Shabaab, bu Temmuz ayında Etiyopya Somali Bölgesi’ndeki birçok şehre saldırdı ve düzinelerce insanı öldürdü. Grubun Etiyopya’daki eylemleri son yıllarda düzensiz olmuştur ve Etiyopya hükümeti, bazı üyelerinin en radikalleşmiş OLA savaşçılarıyla temas kurabileceğinden endişe duymaktadır.
El-Şebab’ın Etiyopya toprakları içinde 100 kilometreden fazla ve 500’den fazla savaşçıdan oluşan bir birliğe nüfuz etmesinin yakın bir örneği yok ve Etiyopya hükümetini Somali Bölgesi’nde çok sayıda asker bulundurmaya zorladı. Liyu Özel Kuvvetleri ile ortak bir operasyonda, Somali grubunun en az 180 milisi öldürüldü, ancak Etiyopya hükümeti, düzinelerce Somali sivil nüfusu arasında mülteci olarak kaldığını kabul ediyor ve bu grubun lehine taraf tutabileceği korkusunu artırıyor. ABD’nin askeri operasyonlarının geri dönüşü, El Şebab’ın stratejisini çeşitlendirmiş gibi görünüyor ve son haftalarda Kenya’da da saldırılar oldu.
Etiyopya’daki küresel durum barıştan uzak görünüyor ve Abiy Ahmed’in hükümeti artan tehditlerle karşı karşıya. Tigray’daki savaşın sona ermesi, ordu ile çeşitli milisler arasındaki acımasız çatışmaların ortasında olan Etiyopya halkının tamamının durumunda bir iyileşmeyi temsil etmiyor. Bunlar, sadece etnik kriterlere cevap vermek şöyle dursun, Abiy Ahmed’in artan otoriter hükümetinin sonucudur ve merkezi bir Etiyopya inşa etme projesinde, tüm cephelerde şiddeti sona erdirmeyi başaran bütüncül çözümlere katılmadan kendi rahatlığında ittifaklar aramaktadır.
Kaynak:
Barış, Etiyopyalılar için bir boru rüyası gibi görünüyor. Tigray’daki savaş, barış görüşmelerinin başlamasıyla öngörülebilir bir son görürken, ülkenin geri kalanında şiddet olaylarında önemli bir artış görüldü. Amhara, Oromia, Gambella veya Benishangul-Gumuz, son haftalarda çeşitli milislerin ve hükümet birliklerinin saldırılarına maruz kaldı ve hatta komşu Sudan ve Somali sınırında gergin anlar yaşandı.
Etiyopya, 2020’den bu yana, ülkenin kuzeyinde, federal ordu ile Etiyopya’nın başkentini tehdit etmeye başlayan aynı bölgedeki hegemonik milisler olan Tigray Halk Kurtuluş Cephesi (TPLF) arasında kanlı bir savaş yaşıyor. Bu Mart ayında, kuraklık ve çatışma için çaresiz bir nüfusa yardım erişimini kolaylaştırmak için insani ateşkes ilan edilmesinin ardından çatışmalar durdu. Bununla birlikte, Sınır Tanımayan Doktorlar gibi çeşitli kurumlar buna uyulmadığını ve bazı üyelerinin bölgeye girmesinin engellendiğini kınamaktadır. Dramatik duruma rağmen, Tigray halkında bir miktar iyimserliğe yer var ve bu, son zamanlarda, her iki tarafın da barışa yol açması gereken bir diyalog sürecinin başladığını ilan etmesidir. Hem TPLF hem de Etiyopya hükümeti, hükümet tarafında Dışişleri Bakanı Demeke Mekonnen’in de dahil olduğu müzakereler için temsilcilerini kamuoyuna açıkladı.
Bununla birlikte, her iki yarışmacı da aynı masada görülmeden önce birçok ayrıntının cilalanmaya devam etmesi gerekiyor ve ilk anlaşmazlıklardan biri, arabulucu rolüne kimin sahip olması gerektiği konusunda ortaya çıktı. Addis Ababa, görüşmelerin Abiy Ahmed ile Afrika Boynuzu Yüksek Temsilcisi Nijerya Devlet Başkanı Olusegun Obasanjo arasındaki iddia edilen bağlantı nedeniyle TPLF’nin reddettiği Afrika Birliği (AU) tarafından yönetilmesi gerektiğine inanıyor. Bunun yerine Kenya Devlet Başkanı Ohuru Kenyatta’yı öneriyorlar. Müzakerelerdeki bir diğer önemli nokta, hem Tigray hem de Amhara’nın kendilerine ait olduğunu düşündükleri bir bölge olan Batı Tigray’ın statüsünde yatıyor. Savaş sırasında bölge, Eritre’nin askeri desteğiyle Amhara güçleri tarafından işgal edildi ve bölgeyi terk etmek istemiyorlar. Bu, Etiyopya hükümeti için büyük bir meydan okumadır, çünkü TPLF, toparlanmasını müzakerelerde kırmızı bir çizgi olarak görmektedir; şüphesiz onu şimdiye kadarki Eritre ve Amhara müttefikleriyle karşı karşıya getirecek bir aşırılıktır.
Bu bağlamda, Etiyopyalı yetkililer geçtiğimiz günlerde 5000’e kadar FANO milis savaşçısının tutuklandığını açıkladı. Bu Amhara üstünlükçü grubu, Ahmed’in Tigray’daki savaştaki en önemli müttefiklerinden biri olmuştur ve kitlesel tutuklamalar, TPLF ile yakınlaşmanın bir jesti olarak görülebilir. Bununla birlikte, bunlar ağır silahlarla donatılmıştır ve Tigray ile müzakere etme girişimlerinin boykot edilmesi beklenmektedir. Bu nedenle, Addis Ababa’nın Tigray yetkililerine verdiği herhangi bir taviz karşısında ciddi bir çatışma beklenebilir. Eritre Cumhurbaşkanı Isaias Afewerki de bağımsızlığından bu yana neredeyse kalıcı bir savaş sürdürdüğü TPLF ile müzakereleri hoş karşılamıyor. TPLF’nin dağılmasından geçmeyen herhangi bir anlaşmayı kabul etmeyecek ve müzakerelerin açıklanmasından kısa bir süre sonra Tigray’a yoğun bombardımanla karşılık verdi.
Yine de, olası bir anlaşmadan sonra çatışmaya devam etmeye karar vermesi pek olası değildir, ancak iki ülke arasındaki tarihi düşmanlıklara geri dönüş için bir bahane olarak hizmet edebilir. Ne olursa olsun, müzakerelerin kolay olmayacağı ve engellerin on binlerce ölü, milyonlarca yerinden edilmiş ve hatta soykırım suçlamalarıyla bir savaşın sona ermesini engelleyebileceği anlaşılıyor.
Oromia, Gambella ve Benishangul-Gumuz’da şiddetin yeniden canlanması
Kuzeyde barışa doğru adımlar atılmış gibi görünse de, ülkenin geri kalanında çatışmalar giderek daha fazla ve kanlı hale geliyor. 18 Temmuz’da Oromia bölgesindeki Tole kasabasında en az 338 kişi öldürüldü. İki hafta sonra, Kellem Wollega’daki başka bir katliamda 150’ye yakın kişi daha öldü. Öldürülenler çoğunlukla Amhara etnik grubuna aitti ve Etiyopya hükümeti şu an için reddettiği Oromo Kurtuluş Ordusu’nu (OLA) suçlamaktan çekinmiyor.
OLA, Etiyopya hükümetini devirmek amacıyla savaş sırasında TPLF’ye katılan milislerden biriydi ve birçoğu son saldırıları müzakerelerin bir parçası olmak için bir baskı biçimi olarak görüyor. Bu grup, Oromo halkının yaşadığı tarihsel sıkıntılara son verilmesini ve bu etnik grubun bir üyesi olan Abiy Ahmed’in iktidara gelmesinin çözülmemesini talep ediyor. Hiçbir şey gerçeklerden daha uzak olamazdı, OLA ve federal güçler arasındaki çatışmalar son aylarda artmaya devam etti ve çeşitli raporlar bunların Etiyopya polisi tarafından düzinelerce yargısız infazın bahanesi olarak hizmet ettiğini gösteriyor.
TPLF hükümetle görüşmelere başlıyor gibi görünse de, OLA Gambella Kurtuluş Cephesi’nde en büyük müttefiklerinden birini buldu. Ortak bir eylemde, her iki milis de 14 Haziran’da Gambella şehrinin çoğunu birkaç saatliğine ele geçirecekti. Federal ordu aynı gece şehrin kontrolünü yeniden ele geçirecekti, ancak saldırganların büyük miktarda silah edinmesini engelleyemedi. Önümüzdeki birkaç hafta boyunca, bölgesel ve federal güçler, saldırıda suç ortaklığı yapmakla suçlanan herkese karşı şiddetli bir baskı uyguladı ve şehir o zamandan beri sokağa çıkma yasağı ve kalıcı militarizasyona maruz kaldı.
Benzer bir durum, son haftalarda Gumuz Demokratik Halk Hareketi güçleri ile Etiyopya ordusu arasında kanlı çatışmaların yaşandığı Benishangul-Gumuz bölgesinde de yaşanıyor. Başkenti Assosa, 8 Temmuz’dan beri sokağa çıkma yasağı altında. Yukarıdakilerin hepsinden, ülke çapında genelleşmiş bir çatışma durumu, ölüleri düzinelerce saymak ve çözümü tanımlanamayan bir durum ortaya çıkıyor. Abiy Ahmed’in merkezileştirme projesi şu anda en büyük zorluklarından biriyle karşı karşıya, çünkü mevcut durum barışa giden yolun kısmi müzakerelerle gelmeyeceğini, ancak ülkede yaşayan tüm gruplar ve topluluklarla kapsayıcı olması gerektiğini gösteriyor gibi görünüyor.
Dış tehditler
Ancak ülkenin iç istikrarsızlaşması yeterli değilse, Etiyopya sınırlarının ötesinde artan tehditler gördü. Haziran ayının sonunda, Sudan birlikleri Etiyopya sınırının yanına yerleştirildi ve Egemenlik Konseyi Başkanı Abdel Fattah Al-Burhan, egemen topraklarını savunmak için askeri bir operasyon ilan ettiği Al-Fashaga sınır bölgesine seyahat ediyordu. Sudan, Etiyopya’yı yedi ulusal ordu personeli ve bir sivili öldürmekle suçluyor, Addis Ababa bunu reddediyor ve Sudan ordusunun TPLF ile birlikte bir saldırı planladığını söylüyor.
Sudan, Etiyopya’daki büyükelçisini geri çekti ve Dava’yı BM Güvenlik Konseyi’ne yükseltti. Gerilim yükseliyordu ve bir savaşın başlamasından korkuluyordu, ancak Nairobi’de El-Burhan ve Ahmed arasındaki görüşme, her ikisi de farklılıklarını barışçıl bir şekilde çözme sözü vererek durumu soğutmuş gibi görünüyordu. Her iki ülke de idari olarak Sudanlı olan ancak çok sayıda Etiyopyalının yaşadığı verimli Al-Fashaga bölgesinin kontrolü için yıllardır savaşırken, Büyük Etiyopya Rönesans Barajı’nın doldurulmasının başlangıcı Sudan tarafından şüpheyle karşılanıyor.
Öte yandan, bu Temmuz ayı boyunca, Etiyopya unutulmuş gibi görünen bir tehdidi geri kazandı. Somalili cihatçı grup Al-Shabaab, bu Temmuz ayında Etiyopya Somali Bölgesi’ndeki birçok şehre saldırdı ve düzinelerce insanı öldürdü. Grubun Etiyopya’daki eylemleri son yıllarda düzensiz olmuştur ve Etiyopya hükümeti, bazı üyelerinin en radikalleşmiş OLA savaşçılarıyla temas kurabileceğinden endişe duymaktadır.
El-Şebab’ın Etiyopya toprakları içinde 100 kilometreden fazla ve 500’den fazla savaşçıdan oluşan bir birliğe nüfuz etmesinin yakın bir örneği yok ve Etiyopya hükümetini Somali Bölgesi’nde çok sayıda asker bulundurmaya zorladı. Liyu Özel Kuvvetleri ile ortak bir operasyonda, Somali grubunun en az 180 milisi öldürüldü, ancak Etiyopya hükümeti, düzinelerce Somali sivil nüfusu arasında mülteci olarak kaldığını kabul ediyor ve bu grubun lehine taraf tutabileceği korkusunu artırıyor. ABD’nin askeri operasyonlarının geri dönüşü, El Şebab’ın stratejisini çeşitlendirmiş gibi görünüyor ve son haftalarda Kenya’da da saldırılar oldu.
Etiyopya’daki küresel durum barıştan uzak görünüyor ve Abiy Ahmed’in hükümeti artan tehditlerle karşı karşıya. Tigray’daki savaşın sona ermesi, ordu ile çeşitli milisler arasındaki acımasız çatışmaların ortasında olan Etiyopya halkının tamamının durumunda bir iyileşmeyi temsil etmiyor. Bunlar, sadece etnik kriterlere cevap vermek şöyle dursun, Abiy Ahmed’in artan otoriter hükümetinin sonucudur ve merkezi bir Etiyopya inşa etme projesinde, tüm cephelerde şiddeti sona erdirmeyi başaran bütüncül çözümlere katılmadan kendi rahatlığında ittifaklar aramaktadır.
Kaynak:descifrandolaguerra.es.
