Indra Adnan, ‘kozmopolitliğin’ daha güçlü ve umutlu bir demokrasinin anahtarı olabileceğini savunuyor.
Bir Olimpiyat yılı her zaman karışık bir gösteri sunar – sportif hüner, dünyanın süper güçleri, fahiş zenginlikleri ve kaynakları olmadan elde edilemeyeceği madalyaları ve övgüleri geçit töreniyle yaptığı güç siyasetiyle tanışır. Ancak 2021 bu ekonomik milliyetçilik gösterisini daha derin bir boyuta taşıdı.
Dört süper güç – ABD, Çin, Rusya ve İngiltere – bu ayın başlarında birden fazla podyumda galibiyetlerini savunurken, tarihi bir harabe olan ve Yunanistan’daki ilk Oyunların evi olan Olympia, iklim değişikliğiyle körüklenen orman yangınları nedeniyle kül oldu. Bundan sadece bir hafta sonra, BM’nin Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli, bu yılki küresel sıcaklık artışının ‘eşi görülmemiş’ olduğunu ve ‘insan etkisi’ nedeniyle – en çok rahatsız eden ülkelerin Olimpiyatların en büyük madalya kazananları olduğunu bildirdi.
Temmuz ayında, kör eski Paralimpian James Brown iklim krizini protesto ettiği için ‘halkın başına bela’ olmaktan suçlu bulundu. Ekim 2019’da Brown, insanın neslinin tükenme olasılığına dikkat çekmek için London City Havaalanı’nda bir uçağa tırmandı.Son yıllarda, black lives matter, #MeToo ve Extinction Rebellion gibi çevrimiçi ve çevrimdışı alanları işgal eden hareketler sayesinde onlarca yıllık sosyal adaletsizlik görünüşte yeni görünürlük seviyelerine ulaştı. Kurumsal güçle ilgili hayal kırıklığımız uzun zamandır geliyor.
Biz insan kahramanı mıyız yoksa kötü adam mı? Anlatılardaki bu disjunct, kamu kurumlarına olan güvenin tüm zamanların en düşük seviyesinde olmasının tek bir nedenidir. 2021 Edelman Güven Barometresi, ‘dünya çapında iş dünyası, hükümet, STK’lar, medya ve liderler gibi toplumsal kurumlara yönelik yanlış bilgi ve yaygın güvensizlik salgını’ olduğunu ortaya koydu.
Bu, birçok ülkedeki yetkililerin salgın sırasında kendilerini nasıl yönettiklerini izleyenler için sürpriz değil. Son yıllarda, black lives matter, #MeToo ve Extinction Rebellion gibi çevrimiçi ve çevrimdışı alanları işgal eden hareketler sayesinde onlarca yıllık sosyal adaletsizlik görünüşte yeni görünürlük seviyelerine ulaştı. Kurumsal güçle ilgili hayal kırıklığımız uzun zamandır devam etti.
SİSTEM DEĞİŞİKLİĞİNE HAZIR
Son 20 yılda, internetin büyümesinden bu yana, eşi görülmemiş bir devrim içindeyiz. Dünya çapında web’e erişimi olan herkes, 2010’ların başında Arap Baharı’nda gördüğümüz gibi, dünyanın nerede olduğunu bilmesini sağlamak için teknolojiyi kullanarak, küratörlüğünde haberlerin pasif alıcıları olmaktan, haber olmaya geçebilir.
Evet, internet psikolojik manipülasyon ve hiper gözetim aracı haline geldi – ancak yine de daha önce hayal bile edebileceğimiz bir bağlantı ve grup oluşumu seviyesine yol açmaktadır.
Şimdi, daha az performatif bir örgütlenme, yaratıcılık ve paylaşım biçimi gelişmeye başlıyor. Buckminster Fuller’ın ünlü sözü ilerledikçe (‘mevcut modeli eskitecek yeni bir model inşa edin’), giderek daha fazla insan parça parça yemek reformları yerine sistem değişikliğine odaklanıyor. Sadece dalgaların altındaki derin akıntılara bakmamız gerekiyor, bu erken bağlantının evriminden kaynaklanan önemli bir gelişmeyi görmek için.
Sayısız küçük girişim ilham aldı, farklı ajans biçimleriyle faaliyet gösteriyor, daha fazla çekiş ve sonuç almak için bir araya geliyor.
Örneğin, Covid-19 salgınının küresel bir işareti karşılıklı yardım ağlarının ani büyümesiydi. Hindistan, Afrika ve İngiltere’nin her yerinde komşuluk kendi kendine yardım grupları, devletin yapmayacağını yapmak için devreye girdi. Evlerini terk etmelerinin tehlikeli olduğu bir zamanda onlara yiyecek ve ilaç teslim ederek zayıf ve eve gidenleri kontrol ettiler.
Birçoğu böyle bir dayanıklılık ve beceriklilikte gelecek vaat etti. Bu ağlar, aşırı hava koşulları onları kapattığında enerji veya gıda tedarik zincirlerini ayakta tutan insanlar mı olacak?
Ancak, Covid-19 geliştikçe güçlenecek hale gelmek yerine, bu sivil toplum ağları genellikle enerji kaybediyor gibi görünüyordu. Günlük toplantılar haftalık toplantılar haline geldi ve çoğu durumda tamamen sona erdi.
Yerel yönetimlerin bu tür ağlara kaynak sağlanamamasının kilit öneme sahip olduğu iddia edilebilir. Bunun yerine, konseyler genellikle gönüllü emeklerin (çoğunlukla kadınlar tarafından yapılan) sonuçlarından övgüyle yararlanırlar. Anlaşmazlık ekerken oy kazanmaya meyilli bir parti-siyaset sistemi, bu tür girişimler için sağlıklı bir tohum yatağı değildir.
The Alternative UK’de,parti siyasetinin başarısızlığının ötesinde güç biçimleri görebiliriz. Bunları ‘kozmopolitlik’ terimi altında topluyoruz – küresel topluluğun zekasını yerel topluluğa çekiyoruz, materyallere, tasarımlara ve konuşmalara erişmek için dijital ağları kullanıyoruz.
En gelişmiş ve fütüristik olarak, burası tıbbi ekipman, ev, mobilya ve çok daha fazlası için planları paylaşan mahallelerdir, bu da diğer insanların olduğu her yerde kullanılabilir ve gerçekleştirilebilir(MIT’nin FabLab’ları modeldir). En tanıdık haliyle, işbirlikçilerin ve ortak yaratıcıların ulusal sınırları süpürderek bir Zoom kamp ateşi anlamına gelir. Olasılıklar sonsuz.
Hem araştırmalarımızdan hem de savunuculuğumuzdan yola çıkarak, kozmopolitliği en iyi ileriye götüren sosyal modele CAN denmesini öneriyoruz. “Can-do” kelime oyunu çok açık. Ancak mektuplar, güçlü bir yerel ağ kurmaya yardımcı olabilecek bir dizi eylemden (‘topluluk ajansı’, ‘vatandaş eylemi’, ‘iklim eylemi’) yanadır.Bazıları iklim değişikliğinin posta kodu olmadığını söylüyor. Ancak, bu çevrimiçi odalarda sorumluluk yükü Küresel Kuzey’dekiler tarafından kabul edilmektedir.
Güçlü anahtardır. Bu CAN’ler kelimenin tam anlamıyla, biraz dağınık yerel güç ve kaynak türlerinin güçlerini topladıkları – sivil toplum, sosyal girişim, sanatsal ve yaratıcı olsunlar – ve birlikte yeni güven ilişkileri kurabilecekleri ‘konteynerlerdir’. Dijitallik, bu ilişkilerin ve kaynakların diğer küresel deneylerden kolayca destek bulmasını sağlar.
Bu güvenin üzerine çekilerek, yeni ‘dördüncü sektör’ ekonomik faaliyet türleri, enerji, ulaşım ve gıdada kendi kendini sağlama gibi birçok işletme mümkün hale gelir. Bu insan ağları, birbirleriyle örgütlenme ve öğrenme kapasitemizi hızlandıran dijital ağları kullanır (ve bunlar tarafından kullanılmaz).
GÜCÜN ŞEKLİNİ DEĞİŞTİRME
Çerçevelememizi kabul ederseniz, can’ları her yerde, geçmişte ve günümüzde görebileceksiniz. Bunlar arasında Geçiş Kasabaları, Ecovillages, Katılımcı Şehirlerve (daha belediye olarak) Korkusuz Şehirler ağı bulunur. Ancak en heyecan verici olan, bu benzer mikro sistem oluşum kalıplarının ne kadar yaygın olduğudur – bunun fraktal bir ortaya çıkış olduğuna inandığımız şey.
Alternatif İngiltere düzenli olarak CAN’lerde yer alan kişilerin toplantılarını toplar. Zoom odaları kalabalıktır, enerjilendirilmiş içgörü ve kaynak değişimiyle doludur. Kaynakları paylaşan ve birlikte yiyecek yetiştiren bir ağın parçası olan Cape Town’daki iKhaya eLitsha Hub’dan; Roberto Hinestrosa’nın Tijuana’daki sosyal girişimler ağına, daha sürdürülebilir çalışma yolları geliştirmek için bir araya geldi. İngiltere’deki Coalville Community Action Network’ten bir binayı iş merkezi olarak yenilemek için bütçelerini nasıl açık kaynak olarak aldıklarını duyduk. Eylül ayında Avustralya’da gelişen bir CAN’dan ve Kosta Rika’da bir tane daha duyacağız.
Durumlarının eşitsizliğine rağmen, konuştuğumuz insanlar arasında ortak bir duygusal bağlılık var. Bazıları iklim değişikliğinin posta kodu olmadığını söylüyor. Ancak, bu çevrimiçi odalarda sorumluluk yükü Küresel Kuzey’dekiler tarafından kabul edilmektedir.
CAN’ler sadece pratik eylem planlarına değil, aynı zamanda çalışma yöntemlerine de sahiptir – aralarındaki ilişkilere daha iyi dikkat eder. Çeşitliliğin küratörlüğünü, derin dinlemeyi sağlamayı ve çatışma dönüşümlerini kolaylaştırmayı amaçlıyorlar. Bu yeni bir ajans eksenidir – ‘bütün’ insanı ‘bütün’ gezegenin çıkarları doğrultusunda ‘tüm topluluklarına’ bağlar: I – Biz – Dünya.
Birlikte çalıştığımız CAN’lerin kalbindeki açık değerlerden biri gerçek yerel özerkliktir. Bu, zaman zaman yerel makamlar tarafından finanse edilmek veya desteklenmek anlamına gelebilir, ancak siyasi gündemleri tarafından bağımlı veya ezilmemekle kalmaz. Bu ağlar partizan gruplara değil, toplumdaki tüm insanlara ait olmayı amaçlamaktadır.
Bu politik hırsları olmadığı anlamına mı geliyor? Tam olarak değil. Ancak yeni bir siyasetin sadece Çek muhalif Vaclav Havel’in ‘paralel polis‘ olarak adlandırdığı şey içinde büyüyeceğine inanıyoruz – halk, örgütlü ve aracı, devleti parti siyasi sisteminin dışından şekillendiriyor.
Bugün, Halk ve Vatandaş Meclisleri, Flatpack Demokrasisi ve Pol.is ve Sensemaker gibi bir dizi yüksek teknolojili müzakere aracı, iktidarın ulusal ve ulusötesi olarak şekillenme şeklini değiştirebilecek önemli bir paralel siyasi yapıya katkıda olabilir. En önemlisi, bu insan gücüne sahip yapıların eğilimi, ister bir İklim Acil Durum Planı başlatsalar, ister yerel sebzeler yetiştirseler veya sürdürülebilir enerji için bir hidroelektrik barajını kalabalık kaynaklara alarak yerel olarak gezegen dostu eylemleri kolaylaştırmaktır.
Yani kıyametle yüzleşirken bile, bizi uçurum kenarından uzaklaştırabilecek yeni bir sosyo-ekonomik-politik sistemin ortaya çıkışı önümüzde parlıyor. Ancak bunu gerçekleştirmek için bu geleceğe – zamanımız, dikkatimiz ve mevcut tüm sermaye biçimleriyle – büyük yatırım yapmalıyız. Hazır mıyız?
Indra Adnan, The Politics of Waking Up: Power and Possibility in the Fractal Age‘in yazarıdır. Aynı zamanda The Alternative UK’nin Kurucusudur..
Yorumlar kapalı.