Avustralya’daki Chevron ve Woodside Energy Group şirketlerine ait büyük LNG tesislerinde çalışanların greve gitme kararı Avrupa gaz fiyatlarının hızla yükselmesine neden oldu.
Chevron ve Woodside Energy Group, sıvılaştırılmış doğalgazın (LNG) yaklaşık yüzde 10’unu tedarik eden Avustralya’daki tesislerdeki ücretler ve çalışma koşullarıyla ilgili olası grevleri önlemek için sendikalarla görüşmelerde bulunduklarını açıkladı.
Woodside’ın North West Shelf (Kuzey Batı Sahanlığı) offshore doğalgaz platformları ile Chevron’un Gorgon ve Wheatstone LNG fabrikalarındaki greve yönelik endişeler, dün Avrupa doğalgaz fiyatlarının yaklaşık iki ayın en yüksek seviyesine çıkmasına sebep oldu.
Avustralya’daki LNG tesislerindeki olası grevler Avustralya’nın LNG ihracatını aksatabilir ve soğutulmuş yakıt için rekabeti artırarak Asyalı alıcıları LNG kargolarını almak için Avrupalı alıcılarından daha fazla fiyat vermeye zorlayabilir.
İŞÇİLERİN YÜZDE 99’U GREVİ DESTEKLİYOR
Japon ve Güney Koreli firmalar, North West Shelf (Kuzey Batı Sahanlığı) projesi kapsamında LNG’nin en büyük alıcıları olurken, Chevron’un Gorgon ve Wheatstone tesislerinden LNG çoğunlukla Japonya’ya gidiyor.
Avustralya’nın en büyük LNG tesisi olan Woodside’ın işlettği North West Shelf (Kuzey Batı Sahanlığı) LNG tesislerindeki işçilerin yaklaşık yüzde 99’u grevi destekliyor.
“ENDİŞE ETMEK İÇİN GEÇERLİ SEBEPLER MEVCUT”
Uluslararası Gaz Birliği (IGU) Sözcüsü Tatiana Khanberg, yaptığı açıklamada, LNG piyasasındaki arz sıkışıklığının hiçbir aksamayı kaldıramayacak şekilde olduğunu belirtti. Khanberg, herhangi bir nedenle yaşanabilecek en ufak tedarik düşüşünün bile piyasada büyük dalgalanmalara yol açabileceğini ifade etti.
Küresel LNG ihracatında ilk sırada yer alan Avustralya’da arz kesintisine yönelik herhangi bir tehdidin piyasaları endişelendirdiğini ve “riskin fiyatlandığını” belirten Khanberg, “Dünya Kovid-19’un ardından 2021’den itibaren bir enerji krizinde ve bu kriz Rusya’dan boru hatlarıyla Avrupa’ya gaz tedarikindeki yapısal azalmayla zirveye ulaştı. Bu yapısal boşluk piyasaya yeni tedarik sağlanana, 2026 veya 2027’ye kadar, devam edecek” şeklinde konuştu.
Son 12 ayda, söz konusu tesislerden yapılan LNG ihracatının yüzde 44’ü Japonya’ya, yüzde 22’si Çin’e, yüzde 13’ü Tayvan’a, yüzde 12’si Güney Kore’ye ve geri kalan kısmı Tayland, Singapur ve Hindistan gibi diğer ülkelere aktarıldı.
Avustralya’nın LNG ihracatının büyük bir kısmının Asya bölgesine olduğunu anımsatan Khanberg, “Buna rağmen, (grevin gerçekleşmesi durumunda) Asya piyasasında LNG arzının yüzde 10 azalması, Asya’nın LNG tedariki için Avrupa ile rekabet etmesine yol açacak ve bu da her iki bölgede fiyatları artıracaktır. Avrupa gaz depolarındaki doluluk oranlarının yüzde 87,7 ile sağlıklı bir durumda olmasına rağmen, olası bir arz kesintisi önemli bir küresel şok olabilir. Bu nedenle endişe etmek için geçerli sebepler mevcut” açıklamalarında bulundu.
Khanberg, ortaya çıkabilecek risklerin olası kesintinin büyüklüğüne ve piyasada arz-talep dengesini etkileyen diğer faktörlere göre değişiklik göstereceğini aktardı. Gaz piyasasının dengede olmadığının ve gaz arzının yetersizliğinin altını çizen Khanberg, fiyatlardaki oynaklığın piyasa dengeye oturana kadar devam edeceğini ve yeni gaz tedarik kaynaklarının sağlanması gerektiğini dile getirdi.
IGU’nun son raporuna göre, küresel LNG ticareti 2022’de bir önceki yıla göre yüzde 6,8 artarak 401,5 milyon tona çıktı. Avustralya, 2022’de 80,9 milyon ton ile dünyadaki en büyük ihracatçı konumunu korudu ve küresel LNG ihracatından yüzde 20,1 pay aldı. Bu ülkeyi 80,5 milyon ton LNG ihracatıyla ABD çok yakından takip ederken, Katar 80,1 milyon ton LNG ihracatıyla üçüncü sırada yer aldı. En büyük üç LNG ihracatçısı, 2022’de küresel LNG üretiminin de yüzde 60’ını oluşturdu. Rusya, 33,8 milyon tonla geçen yıl en fazla LNG ihracatı yapan dördüncü ülke konumunda yer aldı.
Japonya, geçen yıl toplam 73,6 milyon tonla dünyadaki en büyük ithalatçı konumuna tekrar yükseldi. Çin, 63,7 milyon ton LNG ihracatıyla ikinci sırada yer aldı. Söz konusu iki ülke, Avustralya’nın LNG ihracatının neredeyse üçte ikisini oluşturdu. Avustralya’nın LNG ihracatının kalanı büyük ölçüde Güney Kore, Tayvan, Singapur ve Hindistan’ın da aralarında olduğu Asya bölgesine sağlandı.
Rystad Energy verilerine göre, bu yılın ilk yarısında da Çin ve Japonya Avustralya’dan 26 milyon ton LNG ile ülkenin bu dönemdeki toplam ihracatının yüzde 60’ını aldı. IGU verilerine göre, Japonya ve Çin ülke bazında dünyadaki en büyük LNG ithalatçıları olurken, Asya-Pasifik bölgesi dünyanın en büyük LNG ithalat pazarı unvanını korudu.
Avrupa Birliği (AB) 2022’deki 126,6 milyon tonla en fazla LNG ithal eden ikinci pazar oldu. Rus gaz arzındaki düşüşü LNG ile telafi etmeye çalışan AB, geçen yıl LNG ithalatını yüzde 66 artırırken, ABD bölgenin en büyük tedarikçisi oldu.