Halkın alım gücünün günden güne düştüğü, ekonomik krizin yoksulluğu derinleştirdiği, her gün temel gıda maddeleri olmak üzere tüm ürünlerde raf fiyatlarının değiştiği ortamda sendikalar ve meslek örgütleri halkın açlık ve yoksulluk araştırması verilerini yayımlıyor. Asgari ücret görüşmelerinde unutulan bu araştırma verileri masalarda pazarlıklara dönüşüyor.
Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (TÜRK-İŞ), Kasım 2023’e ilişkin açlık ve yoksulluk sınırı verilerini açıkladı.
TÜRK-İŞ araştırmasının 2023 Kasım ayı sonucuna göre, Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 14 bin 25 TL’ye yükseldi.
Gıda harcaması ile giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı ise (yoksulluk sınırı) 45 bin 686,81 TL’ye yükseldi.
Bekâr bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ de aylık 18 bin 239 TL’ye yükseldi.
Geçen ay açlık sınırı 13 bin 684 TL olarak açıklanırken yoksulluk sınırı 44 bin 573,3 TL olarak açıklanmıştı. Bekâr bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ ise aylık 17 bin 336,25 TL’ydi.
TÜRK-İŞ’in verilerine göre “mutfak enflasyonu”nu Kasım 2023’te bir önceki aya göre yüzde 2,49 oranında arttı. Yılın başından bu yana değişim yüzde oranı ise yüzde 72,50 olarak tespit edildi.
Son on iki ay itibariyle değişim oranı yüzde 80,12 olurken on iki aylık ortalamalara göre değişim oranı ise yüzde 86,52 olarak hesaplandı.
TÜRK-İŞ hesaplamasında temel alınan ve doğrudan piyasadan derlenen fiyatlara göre, gıda ürünlerinde Ekim 2023 itibariyle gözlemlenen değişim harcama gruplarına göre şu şekilde oldu:
Süt fiyatları geçen aya göre yüzde 8,5 artarak marketlerde ortalama litresi 34,5 TL’den satılmakta.
Kuru baklagillerin tamamında artış yaşandı. Bu grupta en yüksek artış nohutta görüldü. Nohut geçen aya göre ortalama yüzde 21 artış gösterdi. Kasım ayında nohut fiyatları marketlerde ortalama kg fiyatı 85 TL’den yerini aldı.
Ankara’da 200 gramlık ekmek fiyatı 7 TL’den satılmaya devam etmekte. 4 kişilik ailenin aylık sadece ekmek masrafı 735 TL.
Tahıllar grubunda geçen aya göre az da olsa bir artış yaşanmakta. Kasım ayı içinde pirinç fiyatları ortalama kg fiyatı marketlerde 71 TL’den satılmakta olup, bulgur, un ve irmik fiyatları ise geçen aya göre sınırlı seviyede arttı.
Zeytin yağı fiyatlarındaki artış bu ayda devam etmekte. Zeytinyağı fiyatları marketlerde ortalama litresi 300 TL’den satılmakta. Ayçiçek yağında ise fiyatlar geçen aya göre aynı kaldı. Tereyağı fiyatları ise bu ay yüzde 6 arttı.
Meyve tezgahlarında üzüm ve hurma ortalama kg fiyatı 50 TL olarak dikkatleri üzerine çekerken, sezonundan kaynaklı portakal ortalama 35 TL fiyatla tezgahlarda yerini aldı. Geçen ayda olduğu gibi bu ayda en düşük fiyatlı meyve mandalina oldu. Mandalina kg fiyatı 12,5 TL’den satılmakta.
Hesaplamada 25’i sebze ve 8’i meyve olmak üzere toplam 33 üründeki fiyat değişimi dikkate alındı. Ortalama sebze (ana yemekleri tamamlayan maydanoz, kıvırcık vb. salata yeşillikleri dâhil değil) kg fiyatı 24,40 TL, ortalama meyve kg fiyatı 36,41 TL oldu.