2022 şiddetin derinleştiği bir yıl oldu, Kalkınma ve Barış Çalışmaları Enstitüsü (Indepaz), Kolombiya’da sosyal liderlere karşı katliamların azalmak yerine arttığını gösteren veriler yayınladı, 2017’de FARC AP gerillalarıyla bir anlaşma imzalandığı göz önüne alındığında bu paradoksaldır. Kolombiya’nın derinliklerindeki en unutulmuş topraklara barış getirmeyi ilan eden anlaşma.
Ancak bu fenomen yeni değil, toplumsal ve silahlı çatışmanın analistleri, Kolombiya’daki durumun tarihsel olarak demokratik değişim beklentilerine veya kısa demokratik reform anlarına, uzun gerici şiddet döngülerine kadar bir şiddet sarmalı olduğunu söylemek yanlış değil.
Bu şiddetin özü ve temel nedeni, yaşamın üretildiği ve yeniden üretildiği topraklarda olduğu için, insanlar için bir yaşam olasılığı olarak bölge üzerinde sürekli bir anlaşmazlık olmuştur.
Kolombiya’daki imha mantığının bu sürekliliği, kontrgerilla aygıtlarının, silahlı ya da silahsız bir aktörün ya da belirli bir siyasi öznenin barış sürecine ilişkin konjonktürel tepkilerine değil, siyasi iktidarın yeniden dağıtılmasına girişen herhangi bir demokratikleşme projesine yönelik tepkinin daha geniş bir birleşimine yanıt vermektedir. ekonomik güç ve temelde toprağın yeniden dağıtılması.
Sadece birkaç örnek vermek gerekirse: Sadece birkaç gün önce, 9 Nisan’da, Jorge Eliecer Gaitán, suikaste uğradıktan 74 yıl sonra döndü, suikastının nedeni, “oligarşiye karşı mücadele” olarak adlandırdığı şeyi ve Cumhuriyetin ahlaki ve demokratik restorasyonunu içeren bir siyasi programı teşvik etmekti.
Cinayetinden yanlış adlandırılmış “Bogotazo”, en karanlık şiddet dönemlerinden birinin, Büyük Harfli Şiddet olarak adlandırılan şeyin başlatıldığı ortaya çıktı.. [1] Sadece bu dönemde, 1946-1965 yılları arasında, 13 milyon nüfuslu bir ülkede 180.000 ölüm gerçekleşti.
6 yıl sonra, 1953’te diktatör Rojas Pinilla, liberal ve komünist gerillaların terhis edilmesi çağrısında bulundu. Bu barış dönemi olasılığı, Rojas’ın kendisi tarafından ihanete uğradı ve Guadalupe Salcedo, Dumar Aljure veya Jacobo Prias Alape (Charro zencisi) gibi gerillaların liderlerinin büyük bir bölümünü öldürdü. Kolombiyalı seçkinlerin bu yeni ihanet ve kontrgerilla tepkisinden sonra, terhis edilen grupların bir kısmı silahlı mücadeleye geri döndü ve savaş yoğunlaştı.
Yıllar sonra, 1985 yılında, FARC ile Devlet Başkanı Belisario Betancourt hükümeti arasındaki barış anlaşmalarının bir sonucu olarak, Kolombiya’da demokrasiyi açma önerisiyle Kolombiya’daki geniş sosyal ve politik kesimlerin katılımını toplayan bir parti olan Yurtseverler Birliği kuruldu. Seçkinlerin tepkisi, bir partinin neredeyse tamamen yok edilmesiydi.
Bölgenin siyasi tarihinde yaygın olarak bilinen Yurtseverler Birliği soykırımı, 5.000’den fazla militanın ölümü anlamına geliyordu ve bir siyasi partiye karşı en büyük devlet suçlarından biri olarak kabul ediliyor.
FARC AP ile imzalanan barış anlaşmalarına ihanet
Bu tarihe rağmen, Kolombiya halkı yukarıdan ihanete uğramış barış mesleğine sahip bir halktır, FARC AP ile yapılan ve çok sorgulanan bir barış anlaşmasının imzalanmasıyla sonuçlanan son barış görüşmeleri de farklı olmamıştır.
Anlaşmaların imzalandığı 2016 yılından bu yana barış anlaşmasını imzalayan 1327 sosyal lider ve 308 eski savaşçının öldürüldüğü 228 katliam gerçekleştirilmiş, ancak bu yıl 117 liderin öldürüldüğü 32 katliam gerçekleştirilmiştir.[2].
Bu endişe verici rakamlar, sadece FARC AP ile değil, köylüler, kadınlar, yerli halklar, sosyal liderler gibi ülkenin sosyal yaşamının çeşitli kesimleriyle yapılan anlaşmalara uyulmadığını ve daha az tercih edilenlerin hayatlarını değiştirmesi gereken 6 maddelik bir anlaşmaya bağlı olan diğer sektörlerin de uyuşmadığını göstermektedir.
Bu rakamlar, Kolombiya Devleti’nin en temel yükümlülüklerini bile yerine getirme, vatandaşlarının hayatlarını garanti altına alma ve siyasi nedenlerle cinayetleri önleme yeteneğine sahip olmadığını göstermektedir.
Bu sözleri yazarken, Kolombiya ordusu tarafından Putumayo’da, Puerto Leguizamo’nun kırsal bölgesinde, Kolombiya ile Ekvador arasındaki sınırda gerçekleştirilen son katliamın üzücü haberini aldık. Başkan Iván Duque’nin konuşmasında FARC’ın EP’si Segunda Marquetalia’ya muhalif olduğunu belirttiği 11 sosyal lider vardı.
Bu yazının başında da belirttiğimiz gibi, barış anlaşmasının imzalanmasından sonra şiddetin azalması yerine artması nedeniyle, bunun nedeni büyük ölçüde, FARC AP’nin çıkışında toprakları ele geçiren grupların çoğunun kontrgerilla karakterine sahip olması ya da sadece yasadışı ekonomiden gelir elde etme arzusuna rehberlik eden mafyalar olmasıdır.
Daha önce isyancılar tarafından kontrol edilen alanların ele geçirilmesi süreçlerinin, Nariño, Putumayo ve Cauca gibi bölümlerde ve Norte de Santander, Guajira, Arauca’da, tüm bu sınır departmanlarında, çok daha fazla güçle gerçekleştiğini belirtmekte fayda var, çünkü sınır, özellikleri nedeniyle, yasal ve yasadışı devreler yoluyla çeşitli kaynakların sömürülmesi ve ticarileştirilmesi için işlevseldir.
Indepaz portalında 2020’den 2022’nin ilk çeyreğine kadar katliamları ve kurbanları daha ayrıntılı olarak görebilirsiniz, en yüksek insidansa sahip belediyeler ve bölümler de mevcuttur ve parçalanmıştır, bu da Nariño, Putumayo, La Guajira ve Norte de Santander (Indepaz, 2022).
Seçim süreci ve halka yönelik şiddet, beklentiler
Kolombiya’daki son seçimlere, 2019’dan beri yükselişte olan ve Nisan 2021’deki sosyal patlamada en yüksek zirvesini yapan güçlü bir toplumsal seferberlik damgasını vurdu.
Seferberliğe, polisin acımasız baskısı ve belirttiğimiz gibi, toplumsal liderlerin ve eski savaşçıların sürekli öldürülmesi eşlik etti.
Toplumsal patlamanın en azından kısmen sandıklarda anlamlı bir ifadesi olduğunu söyleyebiliriz, çünkü oy kullanmaya karar veren insanlar, sürekliliğe HAYIR diyen geleneksel partilere karşı bir değişim önerisine oy verdiler. Ancak bu, halk selinin sandıklarda tükendiği anlamına gelmiyor, çünkü rakamlarla oylar, Kolombiya halkının 2021’in en yüksek zirvesindeki büyük seferberlik hacmini ifade etmiyordu.
Tarihi Pakt toplantısı Senato’da 19 sandalye ve mecliste 25’e kadar temsilci kazandı; bu, şimdiye kadar herhangi bir merkez sol koalisyon tarafından elde edilmemiş bir zaferdi; bu sandalye sayısı, Kolombiya’da tarihsel olarak siyaseti hegemonyalaştıran partiler olan Muhafazakar Parti, Liberal Parti ve Demokratik Merkez’i geride bıraktı.
Bununla birlikte, ne yazık ki Kolombiya halkı için, aşırı sağın tepkisi zaten kendini hissettirdiği için, Tarihsel Pakt gibi bir hareketle demokratik açılma olasılığı olan bir zamanda çatışmayı derinleştirmek için seçkinlerin mantığı korunmuştur.
Indepaz’ın sunduğu rakamları analiz edersek, 2021’de 338 kurbanla toplam 96 katliam olan cinayet ve katliamlardaki artışı gözlemleyebiliriz ve 2022’de sadece ilk yarıyılda 32 katliam, 117 kurbanla 8 Nisan 2022’ye kadar kesildi.
Bu, eğilimin yıl sonunda sürdürülmesi durumunda, bir önceki yılın 100’den fazla kurbanla aşılacağı anlamına gelir. (Indepaz, 2022). O zaman eğilimin hedefli cinayetleri ve katliamları artırmak olduğu biliniyor.
Aşağıdaki karşılaştırmalı infografikte, 2022’nin cinayet ve katliamlarının sadece ilk üç ayda 2021’inkileri nasıl aştığını görüyoruz.
Gerçekten de, Kolombiya’daki aşırı sağın Gustavo Petro’nun olası bir başkan olarak yükselişi karşısındaki stratejisi, yalnızca kırsal alanlarda değil, şehirlerde de yönetilen kaosu yaratacak ve sosyal programlarını uygulama olasılığını ortadan kaldıracak bir kontrgerilla saldırısı yoluyla yönetilemezlik yaratmak olacaktır.
Kolombiya halkının beklentisi, Petro’nun gelişiyle, Kolombiya devlet aygıtının temellerini ortadan kaldıran bir kurucu meclis toplamak için büyük bir seferberliğin ortasında, tüm Kolombiya toplumu için bir diyalog açılabileceğidir.
İsyancı güçleri ve Kolombiya halkının tüm siyasi örgütlerini, partilerini ve hareketlerini tarihsel şiddet sarmalına başka bir yön vermeye ve Macondian planını çürütmeye çağıran bir kurucu mecliste ifade edilen tarihi bir pakt, “yüz yıllık yalnızlığa mahkum edilen suşların yeryüzünde ikinci bir şansı yoktur.”
[1] Kötü bir şekilde bogotazo olarak adlandırıldığını söylüyoruz, çünkü bu gerçeği ifade eden isyancı conato, Kolombiya topraklarının büyük bir bölümünde protestolara yol açtı ve birçok şehirde devrimci cuntalar örgütlendi, hatta Barrancabermeja’da bile, Venezüella sınırındaki Norte De Santander bölümünde bulunan magdalena’nın bir limanı, esas olarak petrol şirketlerinin sendikalarının üyeleri tarafından oluşturulan bir cuntanın kurulduğu bir tür halk hükümeti kuruldu.
2] Katliam, savaşın bozulmasının ve ordu savaşçılarının sivil halk tarafından yasal veya yasadışı olarak görevden alınmasının ifade edildiği ve Uluslararası İnsancıl Hukuk (IHL) tarafından korunan 3 veya daha fazla kişinin kasten öldürülmesi olarak kabul edildiği ve savunmasız bir durumda olduğu düşünülen yollardan biridir. zaman, mod ve mekanın eşit koşullarında.
Kaynak:abpnoticias.org
Yorumlar kapalı.